“Στους άλλους ξέρω τη θέση της καρδιάς. Είναι στο στήθος. Όλοι το ξέρουν αυτό. Στην περίπτωσή μου, η ανατομία έχασε τα λογικά της, είμαι ολάκερος μια καρδιά που στενάζει παντού”
Βλαντιμίρ Μαγιακόβσκι
Η ένταξη του Μαγιακόσφκι, όπως και κάθε ένταξη δεν ήταν μόνο ιδεολογική. Ήταν και συναισθηματική… Η ένταξη, η προσκόλληση στην ομάδα, είναι ένα είδος έρωτα. Έτσι εξηγείται η τύφλωση των πιστών και το μίσος των απογοητευμένων. Ο Μαγιακόφσκι ένιωσε αυτόν τον έρωτα, μόνο που τον ταύτισε με την αγάπη προς μια συγκεκριμένη γυναίκα, τη Λιλή Μπρίκ:
Δίνω στην επανάσταση
τα ίδια ονόματα
που έδωσα στην πολυαγαπημένη μου
την πρώτη μέρα…
Από τους ουρανούς της ποίησης
εφορμώ
προς τον κομμουνισμό
γιατί χωρίς αυτόν
για μένα δεν υπάρχει
έρωτας.
Κι αν λάβει κανείς υπ όψη του πως “ η ζωή του Μ. Είναι απολύτως υποταγμένη στο ρυθμό της ευαισθησίας του”, όπως λέει ο Frioux, ή έστω ότι παίρνει ενίοτε το πάνω χέρι το δεύτερο “μικροαστικό” εγώ του όπως προτιμάει ο Λουνατσάρσκι, καταλαβαίνει πολύ καλά πόσο πληγώνεται ο Μ. κάθε φορά που διαπιστώνει ότι η αγαπημένη του – θέλω να πω οι άνθρωποι που ενσαρκώνουν τον κομμουνισμό- του φέρονται βάναυσα, πρόστυχα, άδικα.
Ο Μ. Έγραψε ένα σενάριο και το διάβασε στην καλλιτεχνική επιτροπή του Σοβκινό, που απετελείτο από ένα συγγραφέα, ένα κριτικό και έναν σεναριογράφο. Τα μελη της καλλιτεχνικής επιτροπής ενθουσιάστηκαν και ενέκριναν ομόφωνα το σενάριο. Ύστερα από δυο μέρες, ο Μ. Διάβασε το σενάριο στη διοικητική επιτροπή. Ο διοικητικός διευθυντής είπε: “Η τέχνη είναι αντικαθρέφτισμα της ζωής. Το σενάριο αυτό δεν αντικαθρεφτίζει τη ζωή. Δε μας κάνει. Είναι ένα πείραμα και η επιχείρησή μας πρέπει να βγάζει τα έξοδά της.” Και ο Μ.: “Σύντροφοι… 1) Πώς είναι δυνατόν να διίστανται τόσο πολύ οι γνώμες ανθρώπων που διορίστικαν ειδικά από το Σοβκινό για να διαλέγουν σενάρια, από τις γνώμες εκείνων που τους διόρισαν ακριβώς επειδή αυτοί ξέρουν καλύτερα από τη διεύθυνση; 2) ...γιατί η διοίκηση να έχει τον τελικό λόγο στα καλλιτεχνικά; 3) Γιατί ύστερα από μια τέτοια απόφαση καλλιτεχνική επιτροπή δε βγάζει άχνα; 4) Γιατί να έχει ο λογιστής αποφασιστική ψήφο σε ζητήματα κουλτούρας και τέχνης, ενώ οι δημιουργοί της κουλτούρας και τέχνης δεν έχουν ούτε συμβουλευτική ψήφο στα ζητήματα του λογιστηρίου; 5) Μήπως η φράση “πρέπει να βγάζουμε τα έξοδά μας” σημαίνει ότι οι μόνοι αρμόδιοι να γράφουν σενάρια είναι οι ταμίες; 6) … Μια παρηγοριά απομένει για τους εργάτες του κινηματογράφου: Να θυμηθούν ότι οι διοικήσεις παρέρχονται, ενώ η τέχνη παραμένει”
Μετά τη δημοσίευση στην Πράβντα της 1 Ιουλίου 1925 της αποφάσεως της ΚΕ “Περί της πολιτικής του Κόμματος στο λογοτεχνικό τομέα”, διαλύθηκαν οι διάφορες λογοτεχνικές ομάδες και ενσωματώθηκαν στη ΡΑΠΠ (Ρωσική Εταιρεία Προλεταριακών Συγγραφέων). Ο Μ. φαίνεται ότι αντιστάθηκε στη διάλυση της ομάδας του και υπέβαλε αίτηση εγγραφής στη ΡΑΠΠ μόλις ένα μήνα πριν από την αυτοκτονία του. Οι ραππιστές πιστέψανε ότι “θα τον έχουν πια του χεριού τους, λέει ο φίλος του Λεβ Κασσίλ, και προσθέτει: Κάποιος ξεβιδωμένος νεαρός πλησίασε τον Μ. και του είπε: Μαγιακόσφκι η ιστορία διδάσκει ότι όλοι οι καλοί ποιητές είχαν κακό τέλος ή τους σκοτώνανε ή σκοτωνόντουσαν μόνοι τους. Πότε επί τέλους θα αυτοκτονήσετε; Ο Μ. ανατρίχιασε από αηδία και είπε αργά: Αν πρόκειται να μου βάζουν συχνά κάτι τέτοιες ερωτήσεις οι βλάκες καλύτερα να αυτοκτονήσω”
“Αριστερόχειρ από τα παιδικά του χρόνια, ο Μ. σημάδεψε την καρδιά του, κρατώντας το περίστροφο με το αριστερό του χέρι και δεν αστόχησε”, λέει ο Λεβ Κασσίλ
“Σε όλους.
Μην κατηγορήσετε κανέναν για το θάνατό μου
και παρακαλώ να λείψουν τα κουτσομπολιά. Ο μακαρίτης τα απεχθανόταν φοβερά.
Μαμά, αδελφές και σύντροφοι, σχωρέστε με- αυτός δεν είναι τρόπος (δεν τον συμβουλεύω σε κανέναν), μα εγώ δεν έχω διέξοδο.
Λιλή, αγάπα με.
Συντρόφισσα κυβέρνηση, η οικογένειά μου είναι
η μαμά, οι αδελφές και η Β. Β. Πολόνσκαγια.
Αν τους εξασφαλίσεις μια ανεκτή ζωή, ευχαριστώ.
Τα αρχινισμένα ποιήματα δώστε τα στους Μπρίκ, αυτοί θα τα καθαρογράψουν.
Όπως λένε “το επεισόδιο έληξε”,
η βάρκα του έρωτα συντρίφτηκε πάνω στην καθημερινότητα.
Έχω ξοφλήσει τους λογαριασμούς μου με τη ζωή
προς τι λοιπόν η απαρίθμηση
των αμοιβαίων πόνων
των συμφορών
και των προσβολών.
Ναστε ευτυχισμένοι.
Βλαντίμιρ Μαγιακόβσκι
12/IV/30
Ο H.Marshall στο βιβλίο του “Mayakovsky and his poetry” (London 1945) γράφει: “Πώς συνέβη ένας τόσο ρωμαλέος άνδρας που ήταν η ενσάρκωση της ζωής, ώριμος πια και κοινωνικά ανεπτυγμένος, να επαναλάβει για δεύτερη φορά μια τόσο αδικαιολόγητη απόπειρα; Πολλά χρόνια οι Κρατικές Δίκες διαλευκάνανε κι αυτό το ζήτημα. Λίγο πριν από τον θάνατο του Μ. συνέπεσαν ένα σωρό περιστατικά ου δεν μόρεσε να αντέξει το βάρος τους ούτε η δυνατή του πλάτη. Εξαντλήθηκε, αρρώστησε, πέρασε τη δοκιμασία μιας τραγικής ερωτικής περιπέτειας και ΄΄υστερα, τη στιγμή ακριβώς που είχε ανάγκη από λίγη συμπάθεια αντιμετώπισε πολλαπλασιασμένες τις επιθέσεις εκ μέρους των εχθρών του… Τον Μ. τον δολογόνησαν με έμμεσο τρόπο τα ίδια χέρια που σκοτώσανε αργότερα με άμεσο τρόπο το μεγάλο σοβιετικό συγγραφέα Γκόρκη”
Έφτανε να διαβάσουμε το υστερόγραφο της αποχαιρετιστήριας επιστολής του Μ. - το υστερόγραφο που θέλουν να αγνοούν οι υπέρμαχοι των προσωπικών λόγων – για να αντιληφθούμε ότι εκτός από την ερωτική απογοήτευση υπήρχε και κάτι άλλο:
“Σύντροφοι της ΡΑΠΠ, μη με θεωρήσετε δειλό.
Σοβαρά, δεν γίνεται τίποτα.
Γειά σας.
Πείτε στον Ερμίλοβ ότι λυπάμαι που έβγαλα το σύνθημα,
έπρεπε να συνεχίσω τον καυγά ως το τέλος
Β.Μ.”
Οι σοβιετικοί εκδότες των Απάντων του Μ. σημειώνουν:
“Ένας από τους ιθύνοντας της ΡΑΠΠ, ο κριτικός Β. Ερμίλοβ εξαπέλυσε εναντίον του “Χαμάμ” (θεατρικό του Μ.) άδικες επιθέσεις. Ο Μ. του απάντησε με το σύνθημα:
Απ΄ της γραφειοκρατίας τη βρώμα
κλείσαν όλοι οι πόροι.
Για να την πλύνεις
χρειάζονται πολλά χαμάμ
και απορρυπαντικό.
Και τους γραφειοκράτες
τους βοηθούν ακόμα
κάτι κοντυλοφόροι
σαν τον Ερμίλοβ
που παρασταίνει
τον κριτικό.
Ύστερα από πίεση της καθοδήγησης της ΡΑΠΠ το σύνθημα αφαιρέθηκε από τη σκηνή του θεάτρου… Το 1953 ο Ερμίλοβ απαρνήθηκε τις τότε απόψεις του και ομολόγησε ότι δεν μπόρεσε “να αντιληφθεί τη θετική σημασία του “ Χαμάμ””
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου