ΤΟΜ ΡΟΜΠΙΝΣ «Αγριεμένοι ανάπηροι επιστρέφουν από καυτά κλίματα»

Ο Σουίτερς είναι μια αντίφαση για όλες τις εποχές: ένας αναρχικός που δουλεύει για την κυβέρνηση, ένας ειρηνιστής που κουβαλάει όπλο, ένας χορτοφάγος που τρώει σάλτσα από χοιρινό, ένας μάγος του κυβερνοχώρου που σιχαίνεται τα κομπιούτερ, ένας χειμαρρώδης μπον βιβέρ που μπορεί ξαφνικά να γίνει ένας μυγιάγγιχτος σιχασιάρης, ένας άνθρωπος που, αν και έχει μανία με τη διατήρηση της αθωότητας, καίγεται να ξεπαρθενέψει την ανήλικη ετεροθαλή αδελφή του (για να ερωτευτεί μετά εξίσου παράφορα μια καλόγρια δέκα χρόνια μεγαλύτερή του).

•  «Τα πράγματα κολλάνε σαν βδέλλες στην ανθρώπινη ψυχή και απομυζούν όλη τη γλύκα και τη μουσική και την αρχέγονη χαρά που νιώθεις όταν δε σε βαραίνει τίποτα» 37.
•  «Η κατάθλιψη έχει τις ρίζες της στην αυτολύπηση και η αυτολύπηση έχει τις ρίζες της στο γεγονός ότι οι άνθρωποι παίρνουν πολύ στα σοβαρά τον εαυτό τους»… « Αν τότε δεν υπάρχει κάποιος πιο δυνατός και σοφός από μας –ένας φίλος, γονιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης, δάσκαλος, μουσικός- που να μπορέσει να μας βγάλει από την κατάσταση αυτή, να μας εξυψώσει και να μας δείξει πόσο μικροπρεπές και φανφαρόνικο και εντελώς άχρηστο είναι να παίρνουμε τον εαυτό μας τόσο στα σοβαρά, τότε η κατάθλιψη μπορεί να μας γίνει συνήθεια η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει μια νευρολογική αποτύπωση… Σταδιακά η χημεία του εγκεφάλου μας μαθαίνει να αντιδρά στα αρνητικά ερεθίσματα με ένα συγκεκριμένο προβλέψιμο τρόπο… Από τη στιγμή που η κατάθλιψη εδραιωθεί ηλεκτροχημικά, είναι τρομερά δύσκολο να την ξεπεράσεις με φιλοσοφικό ή ψυχολογικό τρόπο, γιατί έχει αρχίσει πια να παίζει με οργανικούς κανόνες κι αυτό είναι εντελώς διαφορετικό παιχνίδι.» 69-70
• «Ήξερε πολύ καλά ότι ο διαλογισμός δεν είναι ούτε για διασκέδαση ούτε για θεραπεία… Ο διαλογισμός, του είχε πει ο δάσκαλός του, δεν έχει καμιά σχέση με οτιδήποτε, γιατί το μόνο με το οποίο έχει σχέση είναι το τίποτα. Με την ανυπαρξία. Δεν αναπτύσσει το νου, τον διαλύει. Αυτοβελτίωση; Ξέχνα το μωρό μου, ο διαλογισμός σβήνει τον εαυτό. Πετάει το εγώ έξω με τις κλωτσιές. Και τι ωφελεί τότε; Δεν ωφελεί σε τίποτα. Στο τίποτα είναι φοβερός. Ναι, αλλά, θεούλη μου, όταν φτάσεις στο τίποτα, φτάνεις στην έσχατη πραγματικότητα. Τότε και ακριβώς τότε αισθάνεσαι την αληθινή φύση του σύμπαντος, συνδέεσαι με το απολύτως Απόλυτο, αγόρι μου, και εκτός αν είσαι από κείνους τους μαλάκες που τους αρκεί να μαλακίζονται σ’ όλη τους τη ζωή ,αυτό είναι το μόνο μέρος που μετράει». 87
• «..η αυτοανάλυση οδηγεί τους ανειλικρινείς σε ακόμη βαθύτερη αυταπάτη και τους ειλικρινείς σε κρίσεις απελπισίας».100
• «Σήμερα όμως το ενδιαφέρον του για τις γλώσσες είχε απομακρυνθεί από την επικοινωνιακή χρήση τους… και είχε στραφεί προς αυτό που θεωρούσε ότι είναι το μέλλον της γλώσσας στη μετα-ιστορική εποχή: ένα περιβάλλον στο οποίο οι λέξεις, απαλλαγμένες εν μέρει από το παραδοσιακό φορτίο τους, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν όχι για να περιγράψουν πραγματικότητες, αλλά για να τις δημιουργήσουν. Κυριολεκτικές πραγματικότητες.»106
• Αθαπασκάν είναι το όνομα που έχει δοθεί σε μια οικογένεια από εξαιρετικά ομοιάζουσες γλώσσες τις οποίες μιλούν οι ινδιάνοι της Βόρειας Αμερικής στο Γιούκον του Καναδά, καθώς και ορισμένες φυλές στην Αριζόνα και στο Νέο Μεξικό…και είχε μεταναστεύσει νότια μέχρι τον περουβιανό Αμαζόνιο. Ο Ίντι δε θα μπορούσε ούτε στα πιο τρελά του όνειρα να φανταστεί ότι ο Σουίτερς θα αναγνώριζε τη λέξη ουντρού που στα αθαπασκάν σημαίνει μουνί. Γιατί ο Σουίτερς ήξερε τη λέξη μουνί σε εβδομήντα μία διαφορετικές γλώσσες. Ήταν κάτι σαν χόμπι. (111)
• Ο Τενεσί Ουίλιαμς έγραψε κάποτε : « Ζούμε όλοι μέσα σε ένα σπίτι που καίγεται και δεν υπάρχει πυροσβεστική για να καλέσουμε. Δεν υπάρχει ούτε έξοδος, μόνο ένα παράθυρο στον πάνω όροφο για να κοιτάζουμε έξω ενώ η φωτιά καίει το σπίτι με εμάς παγιδευμένους, κλειδωμένους μέσα»… Εκείνο που δεν είπε ο Τενεσί είναι ότι αν κοιτάζουμε από το παράθυρο αυτό με έντονη περιέργεια και παθιασμένο μάτι, με γενναιόδωρο πνεύμα και την ικανότητα της χαράς και, ναι, αν έχουμε τη γλώσσα με την οποία να στηρίζουμε και να εμπλουτίζουμε τα πράγματα που βλέπουμε, τότε ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ που το σπίτι καίγεται γύρω μας. Δεν πειράζει. Ας το να καίγεται το γαμημένο! (118)
• Είσαι ένας από κείνους τους τύπους που θέλουν να πάνε στον Παράδεισο χωρίς να πεθάνουν (142)
• Χιούμορ, φαντασία, Ερωτισμός- σε αντιδιαστολή με το άλογο ενστικτώδες ζευγάρωμα των σκουληκιών ή των ρακούν- η Πνευματικότητα, η Επαναστατικότητα και η Αισθητική, η εκτίμηση της ομορφιάς για χάρη της ομορφιάς και μόνο… Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που ορίζουν τον άνθρωπο… Η Φαντασία και το Χιούμορ είναι ίσως οι πιο σημαντικές. Μόνον η Φαντασία μπορεί να οραματιστεί βελτιώσεις και μόνον εκείνοι που έχουν χιούμορ μπορούν να απολαύσουν ένα καλό γέλιο όταν αυτές οι βελτιώσεις αποτύχουν ή αποδειχτούν μπούρδες. (152-3)
• Πριν τη σκοτώσει η περιέργεια η γάτα μαθαίνει περισσότερα πράγματα για τον κόσμο από εκατό αδιάφορους σκύλους (164)
• Τα βιβλία αυτά που αξίζει τον κόπο να διαβάσει κανείς, πάντα δημιουργούσαν εικονικές πραγματικότητες. Φυσικά, αν εξαιρέσουμε την περίπτωση που κάποιος καταφέρνει να ξεπεράσει το επίπεδο των αισθήσεων και της κουλτούρας του, τι άλλο είναι η πραγματικότητα παρά εικονική; (220)
• Επειδή ήταν γεννημένος στο όριο ανάμεσα στον Καρκίνο και στον Λέοντα-που σημαίνει ότι τον τραβούσε, από τη μια το σπήλαιο του ερημίτη και από την άλλη η θεατρική σκηνή- λαχταρούσε την οικειότητα ενός ιδιωτικού, προσωπικού, οικιακού χώρου και ταυτόχρονα απεχθανόταν την ιδέα να αλυσοδένεται από μονιμότητες και ιδιοκτησίες. Ή τουλάχιστον οι αστρολόγοι θα απέδιδαν την αμφιθυμία του στο ωροσκόπιό του. Κάποιος άλλος μπορεί να επισήμαινε ότι ήταν απλώς μια έντονη μικροκοσμική ανάκλαση της θεμελιώδους φύσης του σύμπαντος. (245)
• Ο Φρόιντ κάποτε έγραψε ότι «το πνευματώδες χιούμορ είναι η άρνηση του πόνου», εννοώντας όχι ότι οι πνευματώδεις, οι εύθυμοι ανάμεσά μας αρνούνται πως υπάρχει πόνος στη ζωή – σε διάφορους βαθμούς όλοι υποφέρουν- αλλά μάλλον ότι αρνούνται να δώσουν στον πόνο δύναμη πάνω στη ζωή τους, αρνούνται την κυριαρχία του, χρησιμοποιούν την ευθυμία για να τον κρατήσουν στη θέση του. Ο Φρόιντ μπορεί να είχε δίκιο. Σίγουρα, μια κωμική ευαισθησία είναι απαραίτητη αν θέλει κανείς να αποφύγει με διάφορους ελιγμούς την πανταχού παρούσα εκ μετάλλευση και να απολαύσει τη ζωή σε μια κοινωνία που επιδιώκει να ελέγχει (και να ληστεύει ) τα μέλη της, επιμένοντας να παίρνουν τα σύμβολά της, τους θεσμούς και τα καταναλωτικά της αγαθά στα σοβαρά, στα πάρα πολύ σοβαρά. (259)
• Η ζωή είναι μια δυσάρεστη υπόθεση από την αρχή μέχρι το τέλος. Ίσως εκείνοι που δεν μπορούν να ανεχθούν τις ενοχλήσεις θα’ πρεπε να πάνε να αυτοκτονήσουν, κι όσο για κείνους που απαιτούν οικονομική αποζημίωση για τις ενοχλήσεις, θα’πρεπε ίσως να βρεθούν κάποιοι άλλοι να τους αυτοκτονήσουν. (275)
• Από την άλλη όμως έχει μια μικρή ανύψωση αρκετή για να γλυστρά πάνω από τις αλαφιασμένες προσπάθειες και τις μικροπρεπείς δυσαρέσκειες που απασχολούν τους δεμένους με τα επίγεια, παρακάμπτοντας εκείνα τα φρικτά μιάσματα που απειλούν να αποχρωματίσουν όλες τις καρδιές και να τους δώσουν μια μόνο απόχρωση του γκρίζου. Με λίγα λόγια, μπορεί να ενδιαφέρεται έντονα για τα εγκόσμια θέματα, αλλά παραμένει γαλήνια αποστασιοποιημένος από την έκβασή τους… Βασικά είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αδράνεια των μαζών και η διαφθορά των χειραγωγών τους ήταν πια τόσο βαθιά ριζωμένη, τόσο τεράστια, ώστε μόνον ένα κυριολεκτικό θαύμα θα μπορούσε να δώσει ευτυχές τέλος στην κατάληψη του πλανήτη από την ανθρωπότητα, και πολύ περισσότερο στο παιχνίδι στο οποίο έπαιζε ο ίδιος μέσα σ’αυτό το γερτό γήπεδο. Κι όμως, ήταν ένα παιχνίδι που σίγουρα άξιζε να το παίζει κανείς. Για το ίδιο το παιχνίδι. Για το γουάχου που σου έβγαζε. Για την ευκαιρία να σου διευρύνει την ψυχή. (291)
• Στο Βιετνάμ το λένε λο τόρκουνγκ αμ ντάο ή λο τόρκουνγκ  αμ μπα, ανάλογα με το αν βγαίνει από μέσα του μωρό ή μπαίνει μέσα άντρας. (308)
• Ο Σήμερα είναι Αύριο είχε υποστηρίξει πως αν το χιούμορ του πολιτισμένου ανθρώπου (και η φαντασία και ο ατομισμός που το παράγουν) μπορούσαν με κάποιον τρόπο να παντρευτούν με την οργανική σοφία και την εξωδιαστατική επικοινωνία του πρωτόγονου ανθρώπου, η ένωση αυτή θα οδηγούσε σε κάτι πραγματικά θαυμαστό και υπέρτατα πραγματικό, στην ολοκλήρωση επιτέλους του γάμου ανάμεσα στο σκοτάδι και στο φως.(318)
• Η σιωπή είναι ένας καθρέφτης. Είναι τόσο αληθινό, αλλά και τόσο απρόσμενο, το είδωλο που μπορεί να μας δείξει, ώστε ο άνθρωπος είναι ικανός να κάνει τα πάντα για να αποφύγει να δει τον εαυτό του μέσα της, κι αν ποτέ η ανακλαστική της επιφάνεια καθαριστεί προσωρινά από την πανταχού παρούσα φασαρία της σύγχρονης ζωής, αυτός σπεύδει να τη θολώσει πάλι με διάφορα απεγνωσμένα τεχνάσματα παραγωγής προσωπικού θορύβου, όπως την ευγενική συζήτηση, το τραγούδι, το σφύριγμα, τους φανταστικούς διαλόγους, τη σχιζοφρενική φλυαρία, ή αν χρειαστεί, τους κρυφούς κανονιοβολισμούς των πορδών του. Επειδή ο διαλογισμός είναι μια σκόπιμη κάθοδος στη βαθιά εσωτερική σιωπή, ένα βουβό κοίταγμα στον υπέρτατο καθρέφτη, αντιμετωπίζεται με καχυποψία από τοις φλύαρες μάζες, με εχθρότητα από τα εμπορικά συμφέροντα (οι άνθρωποι που κάθονται σε μια κατάσταση σιωπηλής γαλήνης σπάνια καταναλώνουν αγαθά) και με κακία από τους κληρικούς επειδή φοβούνται ότι υπονομεύει τη φουσκωμένη εξουσία τους και απειλεί τους πομπώδεις πόρους ζωής τους. 338.
• Τα φονικά Άλφα Πί. Ανήκω και Πίστη. Αυτά τα δύο προκαλούν τους περισσότερους σκοτωμούς στον κόσμο.
• Πιστεύω πως η ενεργητική αποχώρηση είναι ίσως προτιμότερη. Όχι απάθεια, φυσικά, ούτε η συμμόρφωση ή η αδράνεια. Εδώ μιλώ για μιαν άρνηση συμμετοχής. Μια επιλογή να ζεις σ’ ένα είδος εκούσιας εξορίας. Να παρακολουθείς το δράκο από μακριά, να μελετάς τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του αλλά με σκοπό να τον απορρίψεις και να του αντισταθείς, πράγμα που θα το κάνεις με το να αρνηθείς να του εναντιωθείς και να του δώσεις ενέργεια… Η πλήρης συνείδηση αναφέρεται όχι τόσο σε μια κατάσταση στην οποία ο άνθρωπος συμπεριφέρεται πάντα με τρόπο που ξέρει ότι είναι δίκαιος, ανεξάρτητα από την κοινή γνώμη- αν και αυτό ήταν επίσης σημαντικό- ούτε καν σε μια επίγνωση τόσο διεισδυτική ώστε να μην αφήνει ποτέ το φόβο, τον εγωισμό, την επιθυμία, ή την τεμπελιά να τον ξεγελάσει και να τον κάνει να πιστέψει ότι η συμπεριφορά του είναι σημαντικότερη απ’ όσο πραγματικά είναι – αν και αυτό θα ήταν πιο κοντά στην ουσία- αλλά μάλλον στην ξεκάθαρη και διαρκή αντίληψη ότι κατά βάθος κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα είναι ένα κοσμικό θέατρο: μια μεγαλειώδης και χαζή και επική και εφήμερη παράσταση, στην οποία η συμπεριφορά ενός ανθρώπου, καλή ή κακή, δεν είναι παρά το παίξιμο ενός ρόλου, κι ότι το σημαντικό είναι να μπορείς να κάνεις πίσω και να παρατηρήσεις την παράστασή σου ακόμη και τη στιγμή που είσαι απορροφημένος από το ρόλο σου. 377
• Δεν είναι κακό να είσαι τακτικός. Φτάνει να μην ξεγελάς τον εαυτό σου πιστεύοντας πως η δική σου τάξη είναι ανώτερη από την αταξία κάποιου άλλου. 378
• Μπορεί κανείς να παραμείνει ευαίσθητος και συμπονετικός, αλλά, παρ’ όλα αυτά να διασκεδάζει σε μια τέτοια μολυσμένη καταστροφική εποχή.378
• Η ομορφιά μπορεί μερικές φορές να υπερβεί την αυταρέσκεια, ενώ ο αυτο-οίκτος απλώς κάνει την ασχήμια ακόμη πιο απωθητική. 391
• Πάρε εσύ το περιεχόμενο κι εγώ θα πάρω …το στιλ! 417
• Η αξιοπρέπεια ενός είδους είναι αντιστρόφως ανάλογη προς την παρόρμησή του να αναπαράγεται σε τεράστιους αριθμούς. 432
• Είσαι πολύπλοκος άνθρωπος, αλλά ευτυχισμένα πολύπλοκος. Έχεις βρει έναν τρόπο να συμφιλιωθείς με τη σύγχυση του κόσμου, έναν τρόπο για να αγκαλιάσεις το χάος αντί να παλεύεις να το μειώσεις ή να πέσεις θύμα του. Για σένα είναι όλα μέρος του παιχνιδιού και σ’αρέσει να παίζεις.449
•   Όταν σου χαρίζουν τη χαρά, μην την κοιτάς στα δόντια. 455
  
• ΑΓΑΠΑΩ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ. ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. 557
• Μ’ έναν αέρα απόμακρης αγαθοσύνης, σαν αυτή που θα εύρισκε κανείς σ’ ένα δάσκαλο νηπιαγωγείου που το ενδιαφέρον του για τα παιδιά είναι αυστηρά επαγγελματικό. 577.
• Μόνο οι αδύνατοι και οι βαρετοί του κόσμου ξέρουν πού πάνε κι ένα τέτοιο ταξίδι σπάνια αξίζει. 594
• Οι καουμπόηδες λένε συχνά: Αν δεν είναι χαλασμένο, μην το φτιάχνεις. Ο Σουίτερς σκεφτόταν: Είναι πάντα χαλασμένο και δεν μπορούμε ποτέ να το φτιάξουμε. Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα για να χαλάσει, επομένως τι είναι αυτό που φανταζόμαστε πως φτιάχνουμε; 597